Ακουγα πριν λίγο, σε ραδιοφωνικό σταθμό της Θεσσαλονίκης, συνέντευξη υποψήφιας Βουλευτού (ή βουλευτίνας;) στην Α' Θεσσαλονίκης με το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας.
Οπως είναι φυσικό, ....
οι συγκοινωνίες (που στη Θεσσαλονίκη έχουν κωδικό όνομα "ΟΑΣΘ", αν και ο ΟΑΣΘ είναι απλά ένας από τους 6 παρόχους συγκοινωνιακών υπηρεσιών, για τις οποίες αρμόδιος είναι ο ΟΣΕΘ κι οχι ο ΟΑΣΘ), είναι ένα από τα θέματα που μπαίνουν σε κάθε συζήτηση με υποψήφιο κάθε κόμματος. "Πιασάρικο" θέμα για το οποίο ΟΛΟΙ έχουν άποψη.Κλισέ, κλισέ, κλισέ
Ολοι οι υποψήφιοι λοιπόν, μη έχοντας εντρυφήσει στο θέμα, επαναλαμβάνουν διάφορα βαρετά κλισέ για "αναδιάρθρωση γραμμών", για το Μετρό που "θα λύσει το πρόβλημα", για "ενίσχυση των δημοσίων συγκοινωνιών", για "ενίσχυση του στόλου του ΟΑΣΘ με νέα φιλικά προς το περιβάλλον λεωφορεία" κι άλλα ευκολάκια, που θα μπορούσε να μάθει απ΄ξω κι ανακατωτά κι ένα παιδί Γ' Δημοτικού.
Λέει η συμπαθέστατη υποψήφια στη συνέντευξή της "η κατάσταση με τον ΟΑΣΘ δεν μας ικανοποιεί. Προσωπικά, μένω στην Καλαμαριά και κάνω 35 λεπτά να κατέβω στο κέντρο. Η ΝΔ θα φέρει 600 καινούρια λεωφορεία".
Με αφορμή λοιπόν αυτό το απόσπασμα, ας πούμε μερικά βασικά πράγματα, που πρέπει να γνωρίζουν οι υποψήφιοι, με απλούς και όχι τεχνοκρατικούς όρους:
1. "Μπήκα στο αστικό κι έκανα μια ώρα να φτάσω στον προορισμό μου"
Το πρόβλημα της Θεσσαλονίκης δεν είναι ο ΟΑΣΘ και ο αριθμός των λεωφορείων του, αλλά το κυκλοφοριακό συνολικά. Όσα λεωφορεία κι αν έχει ο ΟΑΣΘ, δεν θα κάνουν ποτέ, από την Καλαμαριά στο κέντρο, 10 λεπτά, επειδή η μέση ταχύτητα κυκλοφορίας τις ώρες αιχμής, πέφτει στα 10 χλμ/ώρα.
2. "Να πάρει ο ΟΑΣΘ χιλιάδες λεωφορεία"
ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ, ΑΣ ΤΟ ΜΑΘΟΥΝ ΟΣΟΙ ΑΣΧΟΛΟΥΝΤΑΙ: Δεν ισχύει (δεν!!!) το "όσο περισσότερα λεωφορεία, τόσο καλύτερα"! Οχι, δεν είναι καθόλου αναλογική η σχέση λεωφορείων / εξυπηρέτησης! Μάθετέ το , είναι πολύ σημαντικό: Οι δρόμοι της Θεσσαλονίκης "σηκώνουν" 500 το πολύ λεωφορεία. Θα το πω, όσο πιο απλά γίνεται: αν έρθει αύριο η Mercedes ή η Volvo ή η Man οι οι Κινέζοι και μας χαρίσουν 2.000 λεωφορεία, ΔΕΝ θα λύσουμε το πρόβλημα! Θα το επιτείνουμε! Επειδή πολύ απλά, οι δρόμοι της Θεσσαλονίκης, χωράνε 500 λεωφορεία. Αν μια μέρα βγάλουμε 1.000, αυτό που θα καταφέρουμε είναι να ακινητοποιήσουμε ΟΛΗ την πόλη, με ένα ατέλειωτο κονβόι λεωφορείων, που θα είναι ΣΤΑΜΑΤΗΜΕΝΑ, όπως όταν βρέχει ή κλείνει από ατύχημα ο Περιφερειακός. Αφομοιώστε το καλά λοιπόν: Η Θεσσαλονίκη χωράει ΜΕΧΡΙ 500 λεωφορεία.
3. "Και πώς θα λυθεί το κυκλοφοριακό; "
Από το 1983, που μπήκα στο Α.Π.Θ. έχω συμμετάσχει σε εκατοντάδες ημερίδες, συσκέψεις, συνεδριάσεις, συνέδρια για το κυκλοφοριακό. Ιδέες πάντα υπήρχαν, οράματα με το κιλό, αλλά στην πράξη -όπως το ζούμε καθημερινά- δεν έγινε τίποτε το σπουδαίο. Επειδή, απλά -πιο απλά δεν γίνεται!- το κυκλοφοριακό είναι ένα τρομερά δύσκολο θέμα, που ΔΕΝ έχει εύκολη λύση. Φυσικά, ΔΕΝ είναι λύση το τραμ, που γοητεύει πολλούς ως αστικός μύθος, δεν είναι λύση τα περισσότερα λεωφορεία, ΔΕΝ είναι "τελική λύση" το Μετρό. Θα βοηθήσει ελαφρώς, αλλά ΔΕΝ θα λύσει το κυκλοφοριακό πρόβλημα. Η λύση είναι ΜΙΑ αλλά δυστυχώς ....πάαααρα πολύ δύσκολη για την Ελλάδα: να φύγουν τα ΙΧ από τους δρόμους ! Όπως συμβαίνει σε όλες τις πόλεις του κόσμου, που δεν έχουν κυκλοφοριακό πρόβλημα. Δεν έχουν, επειδή πολύ απλά, οι δρόμοι χρησιμοποιούνται για να κινούνται γρήγορα τα οχήματα κι όχι για να σταθμεύουν! Στο Τορόντο π.χ., μπορεί κανείς να οδηγεί όλη μέρα χωρίς να δει ΟΥΤΕ ΕΝΑ αμάξι παρκαρισμένο σε δρόμο. Όλα βρίσκονται σε πάρκινγκ και οι δρόμοι είναι ελεύθεροι, με αποτέλεσμα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς να τρέχουν με 50 αντί για 10 και να φτάνουν στο κέντρο σε 10 λεπτά, αντί για 40 που κάνουν στη Θεσσαλονίκη (και στην Αθήνα κ.λπ.).
4. "Μα πού να βρούμε τόσα πάρκινγκ;"
Επειδή λοιπόν δεν μπορούμε να γκρεμίσουμε χιλιάδες πολυκατοικίες και να τις μετατρέψουμε σε πολυώροφα πάρκινγκ, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αποθαρρύνουμε -όσο γίνεται- τη χρήση Ι.Χ. Να γίνεται δηλαδή το Shift crowd, η "μετατόπιση μαζών" με τα ΜΜΜ κι όχι με τα Ι.Χ. Πιο απλά και κατανοητά, να παίρνει η Μαρία από την Καλαμαριά το 6άρι, για να πάει στη κομμώτρια στην Τσιμισκή κι όχι το αμαξάκι της. Αυτό λοιπόν είναι "θέμα κουλτούρας χρήσης ΜΜΜ κι όχι Ι.Χ."
5. "Μα αφού οι συγκοινωνίες είναι χάλια, πώς να αφήσω το Ι.Χ. μου και να πάρω τα αστικά του ΟΑΣΘ;"
Στο σωστό αυτό ερώτημα, υπάρχει το δίλημμα "η κότα έκανε το αβγό ή το αβγό την κότα;" . Το ερώτημα έχει και την άλλη πλευρά: "μα πώς να μην είναι χάλια οι συγκοινωνίες με τόσα ΙΧ στο δρόμο;". Σκεφτείτε λίγο -δεδομένου ότι κάθε ΙΧ μεταφέρει προς το κέντρο 1,2 επιβάτες τις ώρες αιχμής- να αποφασίσουν 12.000 άνθρωποι, να πάρουν τον ΟΑΣΘ. Αυτό σημαίνει ότι θα φύγουν από τους δρόμους 10.000 ΙΧ. Οι 12.000 άνθρωποι, μπορούν να μετακινηθούν με 100 μόνο αστικά. 100 αστικά=10.000 Ι.Χ. Σκεφτείτε το! Δηλαδή οι δρόμοι θα είναι όπως ήταν το 15Αύγουστο πριν από 20 χρόνια: άδειοι. Άρα τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ θα τρέχουν με τριπλάσια ταχύτητα , άρα στις ίδιες ώρες θα εκτελούν τριπλά δρομολόγια, άρα θα αυξηθεί η χωρητικότητά τους κατά 300%, άρα δεν θα έχουμε το "στρίμωγμα", που έρχεται στο μυαλό του καθενός, όταν του λες "πάρτε τον ΟΑΣΘ". Γιατί θα δοθεί η δυνατότητα στον ΟΑΣΘ να τρέχει! Αυτό λείπει σήμερα.
Να ανακεφαλαιώσω λοιπόν με μια φράση:
Το πρόβλημα της Θεσσαλονίκης δεν είναι τα λίγα λεωφορεία, αλλά τα πολλά Ι.Χ.
Τα λίγα λεωφορεία γίνονται πολλά, με σοβαρή προσπάθεια. Δεν είναι εύκολο, αλλά γίνεται. Τα πολλά Ι.Χ., πώς γίνονται λίγα είναι το θέμα... Και είναι αδύνατο, έτσι όπως είναι χτισμένη η Θεσσαλονίκη...
"Τελικά, η κότα έκανε το αβγό ή το αβγό την κότα;"
Aφήστε λοιπόν το Ι.Χ. και πάρτε ΜΜΜ. Μετά από λίγους μήνες το σύστημα θα προσαρμοστεί στις ανάγκες σας. Εσείς πρέπει να κάνετε το πρώτο βήμα και ο ΟΑΣΘ θα ανταποκριθεί.
Η απάντηση λοιπόν στο δίλλημα "πρώτα επιλέγουν οι πολίτες τα ΜΜΜ και μετά αυτά βελτιώνονται ή πρέπει πρώτα να βελτιωθούν για να αφήσουν το ΙΧ και να στραφούν σε αυτά;" είναι : το πρώτο.