Ας εξηγήσουμε καταρχήν, με απλά λόγια, πού είναι το πρόβλημα:
Για κάθε σχολική εκδρομή με τουριστικά λεωφορεία, ο Διευθυντής του Σχολείου, πρέπει να καλεί την Τροχαία, για έλεγχο, ώστε -προφανώς- να επιτευχθεί η ασφαλής μετακίνηση, που είναι το ζητούμενο ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ. Και από τους ιδιοκτήτες των λεωφορείων! (Αυτό, συχνά παραλείπεται στο δημόσιο διάλογο). Οι Τροχονόμοι, ελέγχουν μακροσκοπικά ορισμένα κρίσιμα στοιχεία της ασφάλειας του λεωφορείου (κατάσταση ελαστικών, ζωνών ασφαλείας, παρμπριζ κ.λπ.), πράγμα που βρίσκει σύμφωνους τους λεωφορειούχους. ΚΑΝΕΙΣ δεν έχει αντίρρηση να ελέγχεται το λεωφορείο.
Τα προβλήματα ανακύπτουν, όταν ελέγχεται ο ταχογράφος του οδηγού. Με πολύ απλά λόγια, ο ταχογράφος είναι ένα εργαλείο, που καταγράφει ΟΛΟΚΛΗΡΗ τη δραστηριότητα του οδηγού για 28 ημέρες. Τα δυό κυριότερα στοιχεία που καταγράφει, είναι ο χρόνος οδήγησης και διαλειμμάτων και η ταχύτητα. Για 28 ημέρες.
Επειδή είναι ανθρωπίνως αδύνατον, σε 28 ημέρες οδήγησης, κάποιος οδηγός (κι εσείς όλοι, οι έχοντας "δίπλωμα" οδήγησης Ι.Χ.), να μην έχει υπερβεί το όριο ταχύτητας ή να έχει τηρήσει τα ωράρια επακριβώς κάτι που είναι απολύτως αδύνατο στην πράξη, προκύπτει το πρόβλημα. Για παράδειγμα, ένας οδηγός που επιστρέφει από μια εκδρομή και δεν έχει δηλωμένη υπερωρία από πριν, μπορεί να πέσει σε μποτιλιάρισμα επιστρέφοντας από το σχολείο και να "κλείσει" 5 λεπτά μετά την παρέλευση 8ωρου. Ή αν δεν κάνει διάλλειμα σε μια από τις 28 ημέρες παρακολούθησης, 45 λεπτά όπως προβλέπεται, αλλά 44 ! Οι τροχονόμοι "γράφουν" και το 1 λεπτό παράβασης, με αποτέλεσμα, μια εκδρομή από την οποία θα εισέπραττε 150 ευρώ ο λεωφορειούχος, με τα 140 να είναι έξοδα και το κέρδος του 10 ευρώ, να του στοιχίζει 600 ευρώ σε πρόστιμα ή και 3.600 ευρώ, εαν ...έχει καμιά γρατζουνιά το παρμπρίζ, οπότε ο τροχονόμος ακινητοποιεί το λεωφορείο, ξηλώνει πινακίδες, άδειες κυκλοφορίας και οδήγησης.
Φυσικά, όλοι ενδιαφερόμαστε για την ασφάλεια, πρωτίστως ο οδηγός , αλλά έτσι όπως γίνεται ο έλεγχος, ο "χ" τροχονόμος, μπορεί να ...σου κλείσει το σπίτι! Και το κάνει συχνά ! Ο οδηγός και ο ιδιοκτήτης νοιάζονται περισσότερο από όλους, για την ασφάλεια των ψυχών, που μεταφέρουν. Και νοιάζονται ουσιαστικά κι όχι προσχηματικά, όπως διάφοροι παράγοντες του δημόσιου βίου, που πλασσάρονται ως κήνσορες της ασφάλειας.
Οι οδηγοί και οι λεωφορειούχοι, είναι συνεχώς υπό παρακολούθηση από έναν big brother και προφανώς με αυτές τις συνθήκες, είναι ασύμφορη η διενέργεια εκδρομών, επειδή είναι πρακτικά αδύνατο σε 28 μέρες να μην υπάρξει κάποια παράβαση. Γι αυτό και απέχουν, προτείνοντας κάτι πολύ λογικό : να ελέγχονται μόνο για πραγματοποίηση εκδρομών εκτός νομού. Οταν πρόκειται δηλαδή να κάνουν εκδρομές σε αποστάσεις άνω των 50 περίπου χλμ κι όχι για μια μετάβαση εντός πόλης, για 2-3 χιλιόμετρα, αφού σε κάθε περίπτωση, ένα λεωφορείο 20 τόνων, με έναν επαγγελματία οδηγό, είναι σίγουρα πιο ασφαλές, από ένα Ι.Χ., που το οδηγεί ερασιτέχνης.
Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ/ΝΤΡΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Π.Ε. απέστειλε την παρακάτω επιστολή στο υπουργό:
ΘΕΜΑ: «Τροποποίηση της Υ.Α. Φ.14/89494/ΓΔ4/09-07-2020(ΦΕΚ 2888Β/17-07-2020) με θέμα «Εκπαιδευτικές επισκέψεις μαθητών και μαθητριών και μετακινήσεις εκπαιδευτικών Δημόσιων και Ιδιωτικών σχολείων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης εντός και εκτός της χώρας».
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Αξιότιμη κυρία Υφυπουργέ,
Σχετικά με τις μετακινήσεις των μαθητών/τριών των δημόσιων Δημοτικών Σχολείων με τουριστικά λεωφορεία για την πραγματοποίηση προγραμματισμένων σχολικών δράσεων εκπαιδευτικού/παιδαγωγικού ενδιαφέροντος, όπως προβλέπονται και στο άρθρο 16 του Π.Δ. 79/2017, σας αναφέρουμε τα προβλήματα που έχουν προκύψει μετά από την έκδοση της παραπάνω Υ.Α. και χρειάζονται άμεση επίλυση από το Υ.ΠΑΙ.Θ.Α.:
Με βάση την παράγραφο 4 του άρθρου 12 της Υ.Α. Φ.14/89494/ΓΔ4/ 09-07-2020 (ΦΕΚ 2888Β/17-07-2020), «ο/η Διευθυντής/ντρια του σχολείου, εφόσον η μετακίνηση γίνεται με τουριστικά λεωφορεία, απευθύνεται εγγράφως στη Διεύθυνση Τροχαίας της Ελληνικής Αστυνομίας, ώστε να διενεργηθεί έλεγχος των οχημάτων (έγγραφα καταλληλότητας οχήματος, επαγγελματική άδεια οδήγησης, έγγραφα οδηγού κ.λπ.), λίγο πριν την αναχώρηση των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών και μαθητών/τριών. Οι συνοδοί εκπαιδευτικοί επιβλέπουν τα όρια ταχύτητας και, εφόσον κρίνουν σκόπιμο, απευθύνονται στις αστυνομικές διευθύνσεις του τόπου προορισμού, για επανάληψη των ελέγχων». Κατόπιν όμως της υπ’ αριθμ. 3081/23/922749 από 06/05/2023 διαταγής της Δ/νσης Τροχαίας Αττικής, ορίστηκε πως οι οδηγοί των λεωφορείων θα πρέπει «να προσέρχονται σε προκαθορισμένο χώρο τουλάχιστον μία(1) ώρα πριν την προγραμματισμένη ώρα αναχώρησης του δρομολογίου τους, προκειμένου να διεξαχθεί ουσιαστικότερος και ενδελεχής έλεγχό τους».
Τα προβλήματα που προκύπτουν στα ενδιαφερόμενα προς μετακίνηση σχολεία εξαιτίας της εν λόγω διαταγής της Δ/νσης Τροχαίας Αττικής είναι τα εξής:
α) Ο προκαθορισμένος χώρος για την προσέλευση των τουριστικών λεωφορείων ενδέχεται να απέχει αρκετά χιλιόμετρα από τα ενδιαφερόμενα σχολεία.
β) Τα τουριστικά λεωφορεία στη συντριπτική τους πλειοψηφία έχουν συνάψει συμβάσεις με τις Περιφέρειες και με Ιδιωτικά Σχολεία για μεταφορά μαθητών/τριών και αδυνατούν να βρίσκονται στα ενδιαφερόμενα σχολεία πριν από τις 8.30 π.μ. Η προσέλευσή τους στους προκαθορισμένους για έλεγχο χώρους «τουλάχιστον μία ώρα πριν την προγραμματισμένη ώρα αναχώρησης» της σχολικής μετακίνησης, απαιτεί περισσότερο χρόνο για την παρουσία τους έξω από τα σχολεία, ώστε να παραλάβουν τους μαθητές/τριες, πράγμα το οποίο σημαίνει πως η αναχώρηση θα γίνει στην καλύτερη περίπτωση στις 10.00 π.μ. με ώρα επιστροφής στο σχολείο την 13.00΄μ.μ. Επομένως, υπολογιζόμενης της διάρκειας του εκάστοτε δρομολογίου από και προς το σχολείο, ο πραγματικός χρόνος εκπαιδευτικού/παιδαγωγικού οφέλους από τη σχολική δράση για τους μαθητές/τριες περιορίζεται στο ελάχιστο.
γ) Τα τουριστικά πρακτορεία και οι ιδιώτες οδηγοί στην πλειονότητά τους αρνούνται τη διαδικασία της υπ’ αριθμ. 3081/23/922749 από 06/05/2023 διαταγής της Δ/νσης Τροχαίας Αττικής, επικαλούμενοι απώλεια χρόνου και καυσίμων.
δ) Οι υπάλληλοι των Τμημάτων Τροχαίας είναι ανένδοτοι στις θέσεις τους και αρνούνται να προσέλθουν στα σχολεία για έλεγχο, επικαλούμενοι την ως άνω διαταγή.
ε) Σύμφωνα με την προαναφερθείσα κατάσταση, όπως έχει ήδη διαμορφωθεί κατά το τρέχον σχολικό έτος 2023-2024, το μεγαλύτερο πρόβλημα αφορά τους/τις Διευθυντές/ντριες των σχολείων, δεδομένου ότι βρίσκονται στη δύσκολη θέση να έχουν δύο επιλογές: Αφενός να μην επιτρέπουν την πραγματοποίηση σχολικών δράσεων με μετακίνηση αν δεν γίνει ο έλεγχος από την Τροχαία, ώστε να τηρούν τον νόμο (με μεγάλο εκπαιδευτικό, παιδαγωγικό και ηθικό κόστος στη σχολική κοινότητα), αφετέρου να επιτρέπουν τις μετακινήσεις, αναλαμβάνοντας οι ίδιοι προσωπική ευθύνη για την νομική παρατυπία και για οτιδήποτε άλλο συμβεί κατά τη διάρκεια των μετακινήσεων.
Παρακαλούμε θερμά, να μεριμνήσετε και να προβείτε, το συντομότερο δυνατόν, στις δέουσες ενέργειες για την επίλυση του θέματος, με τροποποίηση της Y.A. Φ.14/89494/ΓΔ4/09-07-2020 (ΦΕΚ 2888Β/17-07-2020) στην παράγραφο 4 του άρθρου 12, ώστε να διευκολυνθεί και να απλουστευθεί η διαδικασία ελέγχου των τουριστικών λεωφορείων από την Τροχαία, προς όφελος του εκπαιδευτικού και του παιδαγωγικού έργου των σχολικών μονάδων.
Με εκτίμηση
Για το Δ.Σ.
Ο Πρόεδρος Η Γεν. Γραμματέας
Τηλέμαχος Κουντούρης Παρασκευή Κουτσαντώνη