Οδυσσέας
Κωνσταντινόπουλος
Ε΄
Αντιπρόεδρος
Βουλευτής
Αρκαδίας – ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής
ΕΡΩΤΗΣΗ & ΑΚΕ
Προς: τον Υπουργό
Υποδομών και Μεταφορών
Θέμα: Σοβαρά ζητήματα ασυμβατότητας της σχεδιαζόμενης
προκήρυξης διαγωνισμών για τις οδικές επιβατικές μεταφορές με τις διατάξεις του
άρθρου 14 του ν.4974/2022 ειδικά στην Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας
Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για τις δημόσιες υπεραστικές και
αστικές οδικές μεταφορές επιβατών έχει οριστεί από τα άρθρα 6 έως 32 του
ν.4974/2022 τακτικών υπεραστικών και αστικών οδικών μεταφορών επιβατών. Ειδικά
το άρθρο 14 ρυθμίζει τον τρόπο και το γεωγραφικό επίπεδο προκήρυξης των
διαγωνισμών για την ανάθεση των τακτικών αστικών και υπεραστικών οδικών
μεταφορών επιβατών, καθώς και το ελάχιστο περιεχόμενο των σχετικών διακηρύξεων.
Κεντρικός κανόνας του άρθρου είναι ότι οι διαγωνισμοί
προκηρύσσονται ανά «περιφερειακή ενότητα ή γεωγραφική περιοχή», με βάση τη δομή
του συγκοινωνιακού έργου και τον αριθμό των εμπλεκόμενων συγκοινωνιακών φορέων.
Οι διατάξεις της παραγράφου 3 καθορίζουν, με σαφή προσδιορισμό περιπτώσεων, τον
αριθμό των προκηρύξεων ανά περιφερειακή ενότητα, βάσει του αριθμού των φορέων
που εκτελούν το υφιστάμενο αστικό και το υπεραστικό έργο, με εξαίρεση μόνο την
προκήρυξη διαγωνισμού για γεωγραφική περιοχή, υπό προϋποθέσεις, μόνο για τις
τακτικές αστικές οδικές επιβατικές μεταφορές.
Ειδικά για τις περιφερειακές ενότητες, όπως η Αρκαδία, στις
οποίες η παροχή των τακτικών υπεραστικών και αστικών γραμμών εκτελείται από
έναν συγκοινωνιακό φορέα, έχει προβλεφθεί ότι προκηρύσσεται ένας ενιαίος
διαγωνισμός ανά περιφερειακή ενότητα για το σύνολο των τακτικών υπεραστικών,
ενδοπεριφερειακών και διαπεριφερειακών γραμμών, και, αν υφίστανται, και αστικών
γραμμών και ανακηρύσσεται ένας ανάδοχος για το σύνολο του έργου.
Ωστόσο, κατά παρέκκλιση των ανωτέρω και χωρίς καμία
αιτιολόγηση, στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης με αριθμό 2025DIAB31366, από
τις 6 Οκτωβρίου έως τις 4 Νοεμβρίου δημοσιοποιήθηκε από το Υπουργείο Υποδομών
και Μεταφορών σχέδιο πρότυπης διακήρυξης για την ανάθεση, μέσω ανοικτού
διαγωνισμού, του αποκλειστικού δικαιώματος εκτέλεσης τακτικών αστικών και
υπεραστικών οδικών μεταφορών επιβατών σε επίπεδο Περιφέρειας.
Επιπλέον στην πρότυπη διακήρυξη προβλέπεται ότι οι
υποψήφιοι οφείλουν να καταθέσουν
εγγυητική επιστολή συμμετοχής ποσοστού 2% της εκτιμώμενης αξίας της
σύμβασης και οι ανάδοχοι οφείλουν να καταθέσουν εγγυητική επιστολή καλής
εκτέλεσης που ανέρχεται σε ποσοστό 4% επί της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης.
Δεδομένου ότι οι συμβάσεις θα αφορούν το μεταφορικό έργο σε επίπεδο Περιφέρειας
για δέκα (10) έτη με δικαίωμα προαίρεσης για παράταση του συμβατικού χρόνου
διάρκειας έως πέντε (5) έτη ακόμη σημαίνει ότι το ύψος των συμβάσεων να αγγίζει
δεκάδες εκατομμύρια ευρώ και κατ’ επέκταση
οι εγγυητικές επιστολές συμμετοχής να φτάνουν τα 5 εκ. ευρώ και
εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης τα 10 εκ. ευρώ όπως έχει καταγγείλει
δημόσια η Πανελλαδική Ομοσπονδία Αυτοκινητιστών Υπεραστικών Συγκοινωνιών
(ΠΟΑΥΣ).
Αυτό σημαίνει ότι το σχέδιο προκήρυξης αποκλείει εξαρχής
όλους τους υφιστάμενους παρόχους αστικών και υπεραστικών αφήνοντας τις
διαγωνιστικές διαδικασίες για το υπεραστικό και αστικό μεταφορικό έργο ανοιχτές
μόνο για νέους μεγάλους παρόχους μεταφορικού έργου του εσωτερικού αλλά και του
εξωτερικού.
Αυτή η επιλογή όμως αντίκειται στον Κανονισμό
1370/2007 για τις δημόσιες επιβατικές
σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές ο οποίος, μπορεί να μην ορίζει συγκεκριμένη
γεωγραφική κατανομή διαγωνισμών, αλλά έχει σαν σκοπό τον αποτελεσματικό
ανταγωνισμό, την αποτροπή αδικαιολόγητων εμπόδιων πρόσβασης και απαιτεί
αναλογικότητα στο αντικείμενο ανάθεσης.
Ειδικότερα όταν το σχέδιο διακήρυξης ενώνει σε ένα
διαγωνισμό σε επίπεδο Περιφέρειας περιοχές που λειτουργικά και συγκοινωνιακά
είναι αυτοτελείς και ειδικά περιφερειακές ενότητες που, βάσει εθνικού νόμου ν.
4974/2022, πρέπει να προκηρύσσονται χωριστά τότε δημιουργείται τεχνητή
μεγέθυνση αντικειμένου, αποκλεισμός μικρότερων φορέων και αθέμητο πλεονέκτημα
σε μεγάλους ομίλους.
Επειδή η αιφνιδιαστική καταστρατήγηση του πνεύματος και του
γράμματος, τόσο του Κανονισμού 1370/2007 όσο και του ν.4974/2022 δημιουργεί
τεράστια ανησυχία για το εργασιακό μέλλον των 30.000 εργαζομένων, εκ των οποίων
το 80% είναι οι ίδιοι μέτοχοι, των 62 υπεραστικών και 31 αστικών ΚΤΕΛ, σύμφωνα
με τα στοιχεία της ΠΟΑΥΣ·
Επειδή ο αποκλεισμός των οικονομικών φορέων υπεραστικών και
αστικών ΚΤΕΛ έχουν λάβει δάνεια για τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων και των
στόλων τους οδηγήσει σε ξαφνικό θάνατο και ένα κύμα αθέτησης δανειακών
υποχρεώσεων και καταλογισμών για τους μετόχους – εργαζόμενους τους·
Ερωτάται ο αρμόδιος
Υπουργός:
1.
Πώς διαφυλάσσεται η ασφάλεια
δικαίου στη διαδικασία ανάθεσης των τακτικών αστικών και υπεραστικών οδικών
μεταφορών, όταν τίθεται σε διαβούλευση πρότυπη διακήρυξη που αποκλίνει από τις
προβλέψεις του άρθρου 14 του ν.4974/2022 και από το πνεύμα του Κανονισμού
1370/2007;
2.
Προτίθεται το Υπουργείο να
προκηρύξει τον σχετικό διαγωνισμό για την Αρκαδία σε επίπεδο Περιφερειακής
Ενότητας, όπως προβλέπεται στην παρ. 3α του άρθρου 14;
3.
Απορρίπτει τις καταγγελίες της
Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Αυτοκινητιστών Υπεραστικών Συγκοινωνιών ότι η επιλογή
της Περιφέρειας ως γεωγραφικού επιπέδου προκήρυξης και το ύψος των εγγυητικών
επιστολών αποσκοπούν στο να δώσουν προβάδισμα στους μεγάλους παρόχους
μεταφορικού έργου, του εσωτερικού αλλά και του εξωτερικού, αποκλείοντας τους
υφιστάμενους μεταφορικών φορέων (ΚΤΕΛ) προκαλώντας υπέρμετρη συγκέντρωση
συγκοινωνιακού έργου;
4.
Έχουν εξασφαλιστεί οι
προβλεπόμενες στο ν.4974/2022 εισηγήσεις από τις αρμόδιες τοπικές αρχές για τον
σχεδιασμό του δικτύου των τακτικών υπεραστικών και αστικών οδικών επιβατικών
μεταφορών κάθε περιφερειακής ενότητας καθώς και τα σχετικά Σχέδια Βιώσιμης Αστικής
Κινητικότητας (Σ.Β.Α.Κ.) ή έχουν ληφθεί υπόψη άλλες μελέτες και δεδομένα;
5.
Εφόσον επιμείνετε σε αυτήν την
αιφνιδιαστική απόφασή σας τι μέριμνα έχετε λάβει για τους 30.000 εργαζόμενους
στα 62 υπεραστικών και 31 αστικών ΚΤΕΛ και τις οικογένειές τους;
6.
Πως διασφαλίζεται από το
περιεχόμενο της πρότυπης διακήρυξης η παροχή υπεραστικών υπηρεσιών των κατοίκων
απομακρυσμένων περιοχών και των άγονων γραμμών που αυτή τη στιγμή εξυπηρετούνται από τα ΚΤΕΛ;
Και αιτούμαστε από τον Υπουργό να καταθέσει:
Α. Τις προβλεπόμενες εισηγήσεις από
τις αρμόδιες τοπικές αρχές και τα Σ.Β.Α.Κ. ή τις άλλες μελέτες και δεδομένα στα
οποία βασίστηκαν για το σχέδιο πρότυπης διακήρυξης της αριθμ.2025DIAB31366
διαβούλευσης.
Β. Τα σχόλια που κατατέθηκαν στο πλαίσιο της διαβούλευσης
αυτής.
Ο ερωτών Βουλευτής
Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος