"Να επιστραφεί η άμαξα του Αμπντούλ Αζίζ στη Θεσσαλονίκη"

 Μια πρωτότυπη κοινοβουλευτική παρέμβαση από τον βουλευτή ΠΑΣΟΚ , Πέτρο Παππά.

Ο Κιλκισιώτης βουλευτής και γιατρός, ζητά να... μεριμνήσει η κυβέρνηση για την ιστορική άμαξα - καπνιστήριο του σουλτάνου Αμπντουλ Αζίζ.

Η αυτοκράτειρα Ευγενεία

Η Δόνια Μαρία Ευγενία Ιγνατία Αυγουστίνα δε Πάλαφοξ-Πορτοκαρέρο δε Γκούθμαν υ Κερκπάτρικ, 16η κόμισσα του Τέμπα και 15η μαρκησία του Αρδάλες (Αγγλικά Doña María Eugenia Ignacia Augustina de Palafox y KirkPatrick, 16th Countess of Teba, 15th Marchioness of Ardales, 5 Μαΐου 1826 - 11 Ιουλίου 1920), πιο γνωστή ως Ευγενία δε Μοντίχο ή και Μοντίγιο (γαλλ. Eugénie de Montijo), ήταν η τελευταία βασίλισσα των Γάλλων (από το 1853 έως το 1871), ως σύζυγος του Αυτοκράτορα Ναπολέοντος Γ΄.

Ο Σουλτάνος Αμπντούλ Αζιζ

Ο Αμπντούλ Αζίζ (τουρκ. Abdülaziz, 8 Φεβρουαρίου 1830 - 4 Ιουνίου 1876) ήταν ο 32ος Σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τους χρόνους 1861 - 1876.

Ο Αμπντούλ Αζίζ γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1830 στο παλάτι Τοπ Καπί και ήταν γιος του σουλτάνου Μαχμούτ Β΄.  Μόλις έγινε σουλτάνος, οργάνωσε τη δημόσια εκπαίδευση και το πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης πάνω στο γαλλικό μοντέλο. Το 1867 έγινε ο πρώτος Οθωμανός σουλτάνος που επισκέφθηκε τη Δυτική Ευρώπη.

Ο Αμπντούλ Αζίζ εκσυγχρόνισε το Οθωμανικό ναυτικό, κάνοντάς το το 3ο μεγαλύτερο στον κόσμο. Επίσης ίδρυσε το αρχαιολογικό μουσείο της Κωνσταντινούπολης και ίδρυσε το πρώτο σιδηροδρομικό δίκτυο της Κωνσταντινούπολης. Είχε σημαντικές σχέσεις με τη Βασίλισσα Βικτωρία και τον Ναπολέοντα Γ΄.


Η άμαξα - καπνιστήριο του Αμπντούλ Αζίζ

Η άμαξα-καπνιστήριο αποτελεί μέρος του σουλτανικού συρμού και δόθηκε ως δώρο στον Αμπντούλ Αζίζ από την τελευταία αυτοκράτειρα της Γαλλίας, Ευγενία Ντε Μοντίχο (1826-1920), σύζυγο του Ναπολέοντα Γ’ από τον οίκο Βοναπάρτη.

Το βαγόνι είναι κατασκευασμένο από ξύλο με μπρούτζινα διακοσμητικά. Ο εξωτερικός του διάκοσμος φέρει επίχρυσα καλλιτεχνικά αραβουργήματα και η οροφή του είναι σκαλιστή στηριζόμενη σε στριφτές κολώνες. Το βαγόνι-καπνιστήριο ενσωματώθηκε στον βασικό σουλτανικό συρμό για τα ταξίδια του.
Κάτοχος του συρμού αυτού υπήρξε και ο ξακουστός σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ Β’ (1876-1909). 

Μετά την εκθρόνισή του τον Απρίλιο του 1909 και την επικράτηση του κινήματος των Νεότουρκων, μεταφέρθηκε με σφραγισμένο τρένο από τον σιδηροδρομικό σταθμό Σιρκετζή της Κωνσταντινούπολης στην Θεσσαλονίκη, που επιλέχτηκε ως τόπος εξορίας του. Το κτίριο της στρατιωτικής στάσης που «υποδέχτηκε» τον σουλτάνο, αποτελεί σήμερα το κεντρικό εκθετήριο του Σιδηροδρομικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. 

Από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα

Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, ο τότε προϊστάμενος του εργοστασίου οχημάτων του ΟΣΕ Χρήστος Χριστοδούλου, μετέφερε το βαγόνι του σουλτάνου στην Αθήνα, δίνοντας την υπόσχεση ότι θα μεταφερόταν πίσω όταν η πόλη αποκτούσε ειδικό χώρο για να το φιλοξενήσει. Το Μουσείο Σιδηροδρόμου στη Θεσσαλονίκης λειτούργησε το 1996 με σημαντικά εκθέματα, όπως το αυθεντικό βαγόνι – τραπεζαρία του θρυλικού Οριάν Εξπρές, όμως το καπνιστήριο του σουλτάνου δεν επιστράφηκε ποτέ.

Το δελτίο τύπου του βουλευτή

Θεσσαλονίκη, 27 Ιουνίου 2025

Κοινοβουλευτική παρέμβαση Πέτρου Παππά: Να επιστραφεί στη Θεσσαλονίκη η ιστορική άμαξα-καπνιστήριο του σουλτάνου Αμπντούλ Αζίζ

Την ανάγκη επιστροφής στη Θεσσαλονίκη της ιστορικής άμαξας-καπνιστηρίου του σουλτάνου Αμπντούλ Αζίζ, η οποία αποτελεί μοναδικό κειμήλιο της σιδηροδρομικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης, ανέδειξε με κοινοβουλευτική του ερώτηση ο Βουλευτής ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Πέτρος Παππάς.

Η άμαξα, κατασκευασμένη το 1870 και δωρεά της Γαλλίδας αυτοκράτειρας Ευγενίας ντε Μοντίχο, έχει άμεση σύνδεση με την πολυπολιτισμική ιστορία της Θεσσαλονίκης και την πορεία του σιδηροδρόμου στην περιοχή. Αν και είχε απομακρυνθεί προσωρινά λόγω έλλειψης κατάλληλου χώρου, σήμερα το Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης διαθέτει τις απαραίτητες υποδομές για την έκθεσή της.

Στην ερώτησή του, ο Πέτρος Παππάς ζητά από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών να διευκρινίσει:

· Εάν προτίθεται η κυβέρνηση να προχωρήσει στην επιστροφή της άμαξας-καπνιστηρίου στο Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης,

· Τι άλλες ενέργειες θα αναληφθούν για την επαναφορά του κειμηλίου στη φυσική του θέση.

Ο Βουλευτής επισημαίνει επίσης ότι ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης έχει ήδη εκφράσει επίσημα τη στήριξή του στο αίτημα, προτείνοντας μάλιστα τη φιλοξενία της άμαξας στο Δημαρχείο, μέχρι την οριστική επανέκθεσή της στο Μουσείο.

«Η Θεσσαλονίκη δεν μπορεί να χάνει ξανά κομμάτια της ιστορικής της ταυτότητας. Η πολιτεία οφείλει να αναγνωρίσει το δίκαιο αίτημα των πολιτών και των τοπικών φορέων και να επιστρέψει την άμαξα εκεί όπου πραγματικά ανήκει», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Πέτρος Παππάς.