Συχνά, τίθεται το ερώτημα "γιατί η κυβέρνηση αναθέτει σε κάποιον φορέα (π.χ. ΚΤΕΛ) , συγκοινωνιακό έργο με απευθείας ανάθεση και όχι με διαγωνισμό";
Το ερώτημα αυτό....
έχει υποβληθεί πολλάκις σε όλες τις κυβερνήσεις. Έχοντας εμπειρία 25 ετών σε διαγωνισμούς, μπορώ να διαβεβαιώσω τους αναγνώστες, ότι όλες οι κυβερνήσεις, ξεκινούν με ζήλο να κάνουν διαγωνισμούς, αλλά ΟΛΕΣ καταλήγουν στην απευθείας ανάθεση.
Ο λόγος είναι απλός: οι διαγωνισμοί απαιτούν χρόνο, από την προετοιμασία, έως την έναρξη του έργου από τον ανάδοχο, πάνω από 3 έτη, όταν πρόκειται για συγκοινωνίες μαζικής κλίμακας, που απαιτούν την προμήθεια λεωφορείων.
Κι επειδή στην Ελλάδα, δεν συνηθίζεται να βλέπουμε δεκαετίες μπροστά, παρά μόνο να ασχολούμαστε με το πρόβλημα, όταν καθίσταται ανυπόφορο, καταλήγουμε στην απευθείας ανάθεση με διαπραγμάτευση, η οποία λύνει άμεσα τα προβλήματα και με κόστος πολλές φορές, μικρότερο από αυτό που θα είχε το δημόσιο μέσω διαγωνισμού.
Γιατί λοιπόν δεν προμηθεύεται ο ΟΑΣΑ και ο ΟΑΣΘ λεωφορεία, ώστε να μη χρειάζεται να ανατίθενται σε ιδώτες, κομμάτια του συγκοινωνιακού έργου;
Τι απέγινε ο "διαγωνισμός Σπίρτζη" για 750 λεωφορεία;
Η απάντηση βρίσκεται στα παρακάτω, για όποιον ...αντέχει να διαβάσει:
Οι διαδικασίες ενός μεγάλου διαγωνισμού προμήθειας οχημάτων συνοψίζονται χονδρικά ως εξής:
Προηγείται η έκφραση πρόθεσης προμήθειας στόλου αστικής συγκοινωνίας (σχετική πολιτική απόφαση)
Ακολουθεί επίσημη διαβούλευση για τις τεχνικές προδιαγραφές που απαιτούνται για την προμήθεια στόλου [έως 60 ημέρες)
Εξετάζεται και διερευνάται µε πληρότητα {µε ευθύνη της Γενικής Δ/νσης Στρατηγ. Σχεδιασμού Μεταφορών και Οδικής Ασφάλειας/ΓΔΣΣΜΟΑ του ΥΠΥΠΟ.ΜΕ ο προσφορότερος τρόπος χρηματοδότησης για την υλοποίηση της προμήθειας, π.χ. ἐνταξη ως συγχρηματοδοτούμενο Έργο ΠΔΕ, µε συνδυασμό χρηματοδότησης ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ και δανειοδότηση του Ελληνικού Δημοσίου κλπ. (έως 30 ημέρες).
Προκειμένου η αρμόδια Υπηρεσία (ΓΛΣΣΜΟΑ] να προβεί στο διαγωνισμό για την προμήθεια, αποστέλλονται οι προδιαγραφές της προμήθειας σε σειρά φορέων, υπηρεσιών και Διευθύνσεων για έκφραση σύμφωνης γνώμης και παρατηρήσεων στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους σειράς φορέων και υπηρεσιών (έως 45 ημέρες)
Ακολουθεί η αποστολή σε υπηρεσίες του Υπουργείου ΥΠΟ. - Με. και την ΕΥΔ ΕΠ.ΥΜΕΠΕΡΑΑ καθώς και σχετικών στοιχείων της μελέτης τεκμηρίωσης της ανάγκης ανανέωσης του στόλου, Αστικών Λεωφορείων (απαραίτητα για τον καταρτισμό σύμβασης σύμφωνα µε το άρθρο 42 του Ν. 4412/2016, όπως ισχύει, στο πλαίσιο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των αναθετουσών αρχών ώστε να καθοριστούν οι όροι, προϋποθέσεις και λοιπά ζωτικά θέματα για τη διαδικασία ανάθεσης καὶ τις υποχρεώσεις των μερών που θα συμβληθούν για την υλοποίηση της προμήθειας, έως 30-40 ημέρες).
Παράλληλα, διατυπώνεται πρόταση και αιτιολογείται πλήρως ως σκόπιμη η έναρξη της διαδικασίας υλοποίησης του έργου µέσω Διεθνούς Διαγωνισμού/ορίζεται η Επισπεύδουσα Υπηρεσία: Διεύθυνση Ανάπτυξης Μεταφορών (829) και η αναθέτουσα Αρχή: Γενική Δ/νση Οικονομικών Υπηρεσιών/ Διεύθυνση Προμηθειών και Λειτουργικής Μέριμνας (15-25 ηµέρες)
Επίσης, ζητείται η εγγραφή του έργου του θέματος σε ΣΑ από το ΠΔΕ Εθνικών Πόρων (αναμονή έγκρισης: 30-40 ημερών)
Ολοκληρώνεται η σύνταξή τευχών δημοπράτησης και η αποστολή τους στην ΕΥΔ ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ για προέγκριση (διάρκεια έως 50 ημέρες). Η ΓΔΣΣΜΟΑ του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών απευθύνεται στην ΕΥὰ ΕΠ.ΥΜΕΠΕΡΑΑ, υποβάλλει τα σχετικά Ειδικά Επιχειρησιακά, Σχέδια Αθήνας και Θεσσαλονίκης (στα οποία στα οποία ενσωματώθηκε και προβλέφθηκε η συγκοινωνιακή, χρηματοοικονομική και περιβαλλοντική αποτίµηση και η σχετική ανάπτυξη προτάσεων) και μεριμνά για την πληρότητα τευχών και απαιτούμενων εγγράφων, υποβάλλοντας οριστικά:
- Λίστα Ελέγχου Διακήρυξης Προμηθειών και Γενικών Υπηρεσιών,
- Διακήρυξη (µε παραρτήματα),
- Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων {ΕΣΥ)
- Τεύχος Τεχνικών Προδιαγραφών,
- Περίληψη της διακήρυξης,
- Σχέδιο εντύπου προς δημοσίευση της προκήρυξης σύμβασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕΕΕ),
- το Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΣ).
Η φάση αυτή διαρκεί 30-90 ημέρες περίπου.
Ακολουθεί η προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού και η αναμονή του σχετικού αποτελέσματος (Εκτίμηση για τήρηση προθεσμιών, αποφάσεων κατακύρωσης αποτελεσμάτων κλπ. Νόμιμων περιόδων ενστάσεων κλπ.: έως 36 μήνες).
Μετά την ανάδειξη μειοδότη, ακολουθούν προθεσμίες προς υποβολή ενστάσεων, εξέτασή τους, κοινοποίηση κ.λ.π.
Όταν αναδειχθεί οριστικός ανάδοχος, ακολουθεί η πραγματική διαδικασία υλοποίησης, δηλαδή η παράδοση των λεωφορείων, η ταξινόμησή τους, ο τεχνικός έλεγχος, το βάψιμο, οι προσθήκες μηχανημάτων συλλογής κομίστρου, η τηλεματική, οι πινακίδες ένδειξης στάσεων και δεκάδες άλλες εργασίες (έως 12 μήνες).
Σε περίπτωση ενστάσεων προς την ΑΡΧΗ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ (ΑΕΠΠ), υπάρχει σοβαρή πιθανότητα ακύρωσης του διαγωνισμού, όπως συνέβη με τον διαγωνισμό για την προμήθεια 750 λεωφορείων, ο οποίος ακυρώθηκε επειδή «παραβίαζε ευθέως τόσο διατάξεις της εθνικής, όσο και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, περιλάμβανε δυσανάλογες και υπερβολικές τεχνικές προδιαγραφές, ερχόταν σε σύγκρουση με τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού, ενώ δημιουργούνταν πολλά ερωτηματικά ως προς χρηματοδότηση της διακήρυξης».
 |
| απόσπασμα από την απόφαση της ΑΕΠΠ για ακύρωση του "διαγωνισμού Σπίρτζη" |
Συνολικά λοιπόν, η προμήθεια καινούριων λεωφορείων είναι μια υπόθεση ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ τριετίας έως πενταετίας αν υπάρξουν ενστάσεις (που πάντα υπάρχουν).
Συνολικά λοιπόν, η προμήθεια καινούριων λεωφορείων είναι μια υπόθεση ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ τριετίας έως πενταετίας αν υπάρξουν ενστάσεις (που πάντα υπάρχουν).
Αντίστοιχα, η ανάθεση συγκοινωνιακού έργου, είναι υπόθεση τουλάχιστον 2 ετών και υπάρχει πάντα ο κίνδυνος, ο ανάδοχος να έχει υποβάλει μη βιώσιμη προσφορά και να εγκαταλείπει το έργο, όπως συνέβη σε εκατοντάδες δημόσια έργα, που έμειναν "κουφάρια" επί δεκαετίες (π.χ. Κ16 της περιφερειακής οδού Θεσσαλονίκης).
δείτε το νομοθετικό πλαίσιο προμήθειας λεωφορείων με διαγωνισμό (Ν.4412/2016), ΕΔΩ ...αν αντέχετε το διάβασμα.
Σάκης Γεωργιάδης, 17/2/2020